از دیدگاه حضرت علی(ع)، فرزندان انسان تربیت پذیرند و اگر پدر و مادر از
شیوه ها و اصول تربیتی آگاه باشند، از این ویژگی و تربیت پذیر بودن انسان
به خوبی بهره می برند و فرزندان خویش را در رسیدن به بالاترین درجه های
علمی و معنوی یاری می رسانند. آن حضرت بر اساس اصل «تربیت پذیر بودن
انسان»، یکی از حقوق فرزندان بر پدر را، تربیت شایسته فرزند می داند و می
فرماید: «حقُّ الوَلَدِ ان یُحسِنَ اسمَهُ و یحسِنَ ادَبَهُ و یُعَلَّمَهُ القرآن؛ حق فرزند بر پدرش این است که نام نیکو برای او برگزیند و به خوبی ادب و تربیتش کند و به وی قرآن بیاموزد.» آن حضرت در کلامی دیگر فرموده است: «ما نَحَل والدٌ وَلَداً نحلاً افضَلَ مِن اَدَبٍ حَسَنٍ؛ هیچ پدری به فرزندش، موهبتی مانند تربیت نیکو نبخشیده است.» آن حضرت در سخنی در این باره، به فرزندش امام حسن(ع) می فرماید: «فبادَرتُکَ بالاَدَبِ قَبلَ ان یَقسُو قلبُکَ و یَشتَغِلَ لبّکَ؛ پیش از آنکه قلب تو دچار قساوت و اندیشه ات سرگرم [امور بیهوده] شود، به تربیت تو پرداختم».
امام خمینی رحمه الله درباره اصل «تربیت پذیر بودن انسان» می فرماید: «این
لطفی است از سوی خدای تبارک و تعالی به بشر، که قابل از برای این است که
تربیت شود.هیچ بیماری از بیماری های نفسانی نیست مگر اینکه انسان [در اثر تربیت] می
تواند اصلاح کند؛ گرچه در نفس، ریشه کرده باشد و استوار شده باشد... . آن بچه ای که به دنیا می آید، قابلیت تربیت را دارد... .جوان ها به ملکوت نزدیک تر و قلب آنها پاک تر است. اگر با گذشت سن، مجاهدهنکنند و تحت تربیت قرار نگیرند، هرچه جلوتر می روند، از ملکوت اعلی دورتر
می شوند. بنابراین، [فرزندان] از اول باید تربیت شوند و از همان کودکی،
تربیت درست شوند و بعد هم در هر جا که هست، یک مربی هایی باشند که انسان راتربیت کنند. انسان تا پایان عمر، نیازمند تربیت است... .باید دانست که آن که دیکتاتور می شود، از همان آغاز دیکتاتور نبوده است،
با تربیت های نادرست است که در انسان دیکتاتوری ظهور می کند. اگر تربیت بچهصحیح باشد، آن دیکتاتوری در او ظهور نخواهد کرد».
امام خمینی رحمه الله در کلامی دیگر می فرماید: «از یاد نبریم که دل کودک
مانند زمین خالی و آماده ای است که می تواند هر بذر یا گیاهی را در خود
بپرورد و موجبات رشد و تکاملش را فراهم آورد. رفتار و گفتار درست یا نادرستپدران و مادران و چگونگی تربیت آنان در خانواده، به منزله بذرهایی است که
در ضمیر کودک افشانده می شود، تدریجاً پرورش می یابند و رشد می کنند و در
دوران بلوغ و جوانی، به رشد نهایی خود می رسند و بار می دهند. ثمره تربیت
های خوب یا بد خانوادگی، تمایلات پسندیده یا ناپسندی است که در نهاد جوانانجای می گیرد. محصول تربیت های خانوادگی، سجایای اخلاقی یا صفات ناپسندی
است که جوانان به آنها متخلق می شوند و بر اساس همان صفات، با مردم رفتار
می نمایند. در آیین مقدس اسلام، تربیت صحیح فرزندان، یکی از وظایف مسلم
والدین است و جزو تکالیفی است که مورد پرسش خداوند قرار می گیرد.در حقیقت، جسم و جان طفل، به موازات یکدیگر ساخته می شوند. همان گونه که
بدن کودک با تغذیه صحیح و مراقبت های بهداشتی، به سرعت رشد می کند و راه
قوت و نیرومندی را می پیماید، روان فرزند و طفل نیز می تواند از تعلیم و
تربیت صحیح، تغذیه کند و با قوت و سلامت روح، به کمالی که سزاوار آن است،
برسد و برای یک زندگی خوب و سعادت بخش آماده شود. پدران و مادران نیز باید
از فرصت گران بهای کودکی فرزندان خود و اصل تربیت پذیر بودن آنها به خوبی
استفاده کنند و اساس سعادت و خوشبختی آ نان را برای همه دوران عمر، پی ریزینمایند».