دراندیشه شهید ‌مطهری، آینده مطلوب انقلاب‌ اسلامی طراحی شده ‌است. ایشان بامحور قراردادن اسلام و ارزش‌های ‌اسلامی، تداوم، استمرار و آینده انقلاب را مبتنی بر حفظ و تحقق چهار رکن عدالت اجتماعی، استقلال، آزادی و معنویت اسلامی می‌داند. علاوه بر این، لازمة ترسیم بهتر آینده را نیم نگاهی به گذشته دانسته و با توجه به تجربة تاریخی نهضت‌های‌ اسلامی، شناسایی چالش‌ها، آسیب‌ها و آفت‌های داخلی و خارجی پیش‌رو، تلاش در جهت رفع آنها راضروری می‌شمرد.همچنین، تربیت انسان‌های مؤمن با رشد فکری و اخلاقی و معتقدبه آرمان‌های انقلاب را برای تحقق اندیشة حقیقی انقلاب‌اسلامی لازم می‌دانند و در عین حال، معترفند که موارد یاد شده، تنها شرط لازم است نه شرط کافی.

مقدمه

باوقوع هر انقلابی، نخستین پرسشی که به ذهن تبادر می‌کند آنست که آیا انقلاب‌ها پایدار خواهند ماند؟. فرجام هر انقلابی چیست و سرنوشت تحولات پس از آن، چگونه رقم خواهد خورد؟. چه عوامل و عناصری زمینة بقا و استمرار و یابه عکس، زمینة تزلزل و ضعف انقلاب را به دنبال خواهد داشت؟.تاریخ، شاهد وقوع انقلاب‌های متعددی بوده که نتوانسته‌اند در برابر آسیب‌ها و چالش‌های داخلی و خارجی پایدار بمانند و یا در برابر اصول و آرمان‌های خود، مقاومت واستقامت کنند.

  شهید مطهری معتقد است که غرب سال‌هاست که در پی بی‌خبر نگهداشتن مردم است؛ حال روشنفکران مسلمان دو وظیفه بر عهده دارند؛ یکی شناخت صحیح اسلام به عنوان یک فلسفه اجتماعی و دیگری شناخت مقتضیات زمان و تفکیک واقعیت‌های ناشی از تکامل علم از پدیده‌های انحرافی و عوامل فساد.

اما باید دانست که اگر این نهضت‌های آسیب‌شناسی نشوند به عبارت دیگر اگر در این نهضت‌ها، دشمن‌شناسی در کنار دوست‌شناسی مورد اهتمام قرار نگیرد، احتمال موج‌سواری از این نهضت‌ها از سوی فرهنگ‌ غرب وجود دارد.

 آسیب‌شناسی نهضت‌های بیداری در اندیشه شهید مطهری جایگاه خاصی دارد، لذا برآن شدیم که بیداری اسلامی و مبارزه با فرهنگ غرب را در اندیشه مطهری بررسی کنیم؛

بعد از 15 خرداد که در زندان شهربانى بودیم آقاى بکائى تبریزى اشعار ذیل را که از مردى به نام «ذوالقدر» مى‏باشد در پشت مثنوى من به عنوان یادگار نوشتند:

نشد ابرو خم از سنگینى بار قفس ما را **** که این سنگین سبکتر باشد از بال مگس ما را

به رغم عدل و آزادى خلاف هر چه در عالم **** به جرم راستى افکنده در زندان عسس ما را

تُنُک پر مایگان توبه فرما را ز ما برگو **** گرانجانیم و نتواند خریدن هیچ کس ما را

خود آزادى به دست آور که کس نفرستد این گوهر **** از آن سوى بحار و ساحل رود ارس ما را

دموکراتش لقب بخشند هر خود رأى و خودکامى **** در این مکتب که معنى واژگون گردیده اسما را

ز بیت‏المال ملت گنجها سهم تبه کاران **** بیات آجر و صبحانه آب و عدس ما را

اینجانب با این که فاقد طبع شعر است یک روز اشعار بالا را با ابیات ذیل استقبال کرد:

ز منزلگاه آن محبوب، یاران را خبر نَبْوَد **** همى آید به گوش از دور آواز جرس ما را

صبا از ما ببر یک لحظه پیغامى به روح الله **** که اى یاد تو مونس روز و شب در این قفس ما را

به رغم کوشش دشمن نخواهد بگسلد هرگز **** میان ما و تو پیوند تا باشد نفس ما را

سزاوار تو اى جان کنج زندان نیست منزلگه **** سزد گر خون ببارد از دو دیده هر نفس ما را

رواق منظر دیده مهیّاى قدوم تو **** کرم فرما و بپذیر از صفا این ملتمس ما را

تمام ملت ایران فکنده چشم بر راهت **** به راه عدل و آزادى، نه باک از هیچ‏کس ما را

منبع :مجموعه ‏آثاراستادشهیدمطهرى، ج‏24، ص: 101

شهید آیت‌‌الله مطهری(ره) دو جریان را درباره انقلاب اسلامی خطرناک می‌داند: اول؛ ناآشنایان به مفاهیم اسلامی که دل در گرو غرب دارند و دوم؛ گروهی که اندیشه‌های معاند اسلام را با برچسب اسلامی در افکار جوانان ما جای می‌دهند.

روز گذشته مقام معظم رهبری در سخنرانی افتتاحیه همایش بیداری اسلامی، به نخبگان فرهنگی و سیاسیون فعال و اندیشمندان و علمای جهان اسلام، به چندی از خطرهای و آسیب‌های فراروی بیداری مردم منطقه اشاره کرد. شهید مطهری نیز در این مورد سخنان ارزنده‌ای دارند که لازم است مورد تأمل بسیاری قرار گیرد.
شهید مطهری معتقد است کهنهضت‌ها مانند همه پدیده‏هاى دیگر ممکن است دچار آفت‏زدگى شوند. وظیفه رهبرى نهضت است که پیشگیرى کند و اگر احیاناً آفت نفوذ کرد، با وسایلى که در اختیار دارد و یا باید در اختیار بگیرد، آفت‏زدایى نماید.
شهید مطهری، رهبر نهضت را حافظ معیارها و اصول انقلاب می داند، لذا می‌نویسد: اگر رهبرى یک نهضت به آفتها توجه نداشته باشد یا در آفت‏زدایى سهل‏انگارى نماید قطعاً آن نهضت، عقیم یا تبدیل به ضد خود خواهد شد و اثر معکوس خواهد بخشید.
شهید مطهری در بررسی محققانه خود، ۴ آسیب را فراروی انقلاب‌های و نهضت‌های می‌داند: